| aktualności | inwestycje | gospodarka odpadami | archiwum | kontakt | mapa stronyMapaGminy maly

herb
header

walory turystyczne środowiska przyrodniczego i kulturowego Drukuj Email

okolice_bierzwnicyGmina Świdwin leży w bezpośrednim sąsiedztwie Pojezierza Drawskiego na tzw. Wysoczyźnie Łobeskiej w dolinie rzeki Regi. Unikalne warunki przyrodnicze, krajobrazowe oraz czystość wód, powietrza stwarzają dogodne warunki dla rozwoju różnych form turystyki. Walory kulturowe, bogata lesistość, położenie w odległości 50 km od Morza Bałtyckiego to dodatkowe atuty tych terenów. O predyspozycjach do rozwoju turystyki świadczy również niskie zaludnieni 25 osób na 1 km2, rolniczy charakter gminy (64,8 % stanowią użytki rolne), duża powierzchnia lasów (26,6 %). Lasy leżące w obrębie Nadleśnictwa Świdwin to tereny silnie pofałdowane o charakterystycznych krętych strumykach, morenowych wzniesieniach z licznymi jeziorkami i bagnami. Na różnorodność szaty składają się: sosny, buki, dęby, świerki, brzozy, olsze oraz wielogatunkowe runo w tym kilkadziesiąt gatunków objętych ścisłą ochroną. Bogaty jest również świat zwierząt, który reprezentują: dziki, jelenie, sarny, lisy, a także liczne ptactwo z tak cennymi gatunkami jak: orzeł bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny. Jeziora i stawy zajmują powierzchnię 1,7% pow. gminy. Są one niewątpliwą atrakcją dla wędkarzy, gdyż występują tu takie gatunki ryb jak: węgorze, leszcze, szczupaki, okonie, liny i płocie.

 

Krajobrazy, rzeźba terenu, budowa podłoża

Gmina Świdwin położona jest w obrębie dwóch jednostek fizyczno-geograficznych: Wysoczyzny Łobeskiej i Pojezierza Drawskiego wchodzących w skład Pojezierza Zachodniopomorskiego. Obie jednostki reprezentują nieco odmienny krajobraz, gdyż zostały ukształtowane w czasie ostatniego zlodowacenia, ale w innych warunkach. Pojezierze Drawskie obejmuje strefę wzniesień czołowo-morenowych wzniesionych do 160-180 m n.p.m., natomiast Wysoczyzna Łobeska stanowi wysoczyznę moreny dennej lub równinę sandrową, o rzeźbie znacznie spokojniejszej, wysokościach od 100 do 120 m n.p.m. Charakterystycznym elementem krajobrazu jest dolina rzeki Regi przecinająca teren gminy szerokim łukiem od południowego –wschodu ku północy i dalej na południowy zachód.

Rzeźba terenu gminy jest urozmaicona zarówno pod względem wysokości względnej - najniżej położony punkt koło Berkanowa 53 m n.p.m., najwyżej koło Bierzwnicy - 179m n.p.m. Różnorodne są formy geomorfologicznych:

- wzgórza moreny czołowej, pagórki kemowe i ozy

- wysoczyzna morenowa o rzeźbie falistej

- równina sandrowa

- dolina rzeki Regi i Mołstowej z wykształconymi poziomami tarasowymi

- zagłębienia wytopiskowe w obrębie wysoczyzn.

 

okolice_cieszeniewaPrzestrzennie największą powierzchnię zajmuje wysoczyzna morenowa. Wzgórza morenowe występują lokalnie, stanowią dominanty krajobrazu. Często noszą lokalne nazwy: "Reskie Góry", "Lisie Góry", "Czarcie Góry". Formy wklęsłe doliny rzek i liczne wytopiska stanowią również wyraźny akcent w rzeźbie terenu. Zbocza dolin są wyraźne, często strome, a wytopiska zajęte przez niewielkie jeziora (np. Oparzno) lub torfowiska (k/wsi Klępczewo) oraz rynny subglacjalne (np. jeziora rynnowe Bystrzyno Wielkie i Bystrzyno Małe) podkreślają malowniczość krajobrazu.

 

Wody gruntowe, gleby

 

Wody gruntowe pierwszego poziomu występują na różnych głębokościach w zależności od ukształtowania powierzchni (wzgórze, wysoczyzna czy dolina lub wytopisko) i materiałów budujących podłoże (przepuszczalne piaski czy też nieprzepuszczalne gliny).

Na ogół w dolinach rzecznych o podłożu piaszczystym wody tworzą zwierciadło swobodne i występują dość płytko 1-2m poniżej terenu. W obrębie równin sandrowych i wyższych poziomach tarasów dolinnych o podłożu piaszczystym występują również w zwierciadle swobodnym, ale głębiej 2-5m. Zasobność poziomów wodonośnych jest zróżnicowana, największa w dolinie Regi.

Ze względu na żyzność gleb oraz rolniczą przydatność dla określonych upraw wyróżniono kilka kompleksów glebowych. Przeważają gleby średnio-żyzne zaliczone do kompleksu 2 pszennego dobrego i 4 żytniego bardzo dobrego (łącznie 39,2%) oraz 5 żytniego dobrego (32,6%). Dość duży jest udział gleb słabych, wytworzonych z piasków całkowitych kompleksu 6 i 7 żytniego słabego (25,7%).

W układzie przestrzennym występuje duża mozaika glebowa, obok rejonów żyźniejszych występują gleby mało żyzne. W obszarach o rzeźbie pagórkowatej obok gleb przesuszonych występują nadmiernie nawilgocone. Gleby organiczne zajęte przez trwałe użytki zielone występują w dolinie rzeki Regi, w części doliny rzeki Mołstowej oraz w większych obniżeniach wytopiskowych (Stary Przybysław, Klępczewo, Świdwinek). Należą do gleb średnio żyznych.

 

Szata roślinna, wody powierzchniowe

 

Występują tu zbiorowiska roślinne typu subatlantyckiego, charakteryzujące się wysokim poziomem naturalności. Lasy zajmują stosunkowo niedużą powierzchnię gminy (28%), towarzyszą dolinie rzeki Regi i Mołstowej oraz występują w rozproszonych kompleksach na wysoczyznie morenowej. Na ogół charakteryzują się dość żyznymi siedliskami i urozmaiconym drzewostanem. Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna, następnie świerk, buk i dąb. Siedliska boru świeżego mieszanego i boru świeżego zajmują tarasy dolin rzecznych i towarzyszące im powierzchnie sandrowe o podłożu piaszczystym. Siedliska lasu mieszanego i lasu świeżego zajmują żyźniejsze obszary o podłożu gliniastym . W podmokłych i bagnistych obniżeniach (wokół j. Oparzno, j. Bystrzyno Wlk oraz torfowiska Rusinowo i Klępczewo) występują siedliska boru wilgotnego i olsu. Wśród drzewostanów występuje wiele drzew pomnikowych oraz całe zespoły drzewostanów sosnowych, bukowych i dębowych w wieku 140-165 lat o szczególnych wartościach przyrodniczych.

Zbiorowiska roślinności zielnej reprezentowane przez naturalną roślinność bagienną, szuwary przybrzeżne jezior, torfowiska oraz kośne łąki i pastwiska zajmują dość znaczną powierzchnię ,chociaż występują w dużym rozproszeniu. Łąki i pastwiska występują w dolinie Regi i Mołstowej, natomiast torfowiska i zbiorowiska bagienne w obniżeniach wytopiskowych, z których największe znajdują się w rejonie wsi Rusinowo, Klepczewo, Stary Przybysław i Łąkowo. Roślinność zielna charakteryzuje się dużą różnorodnością gatunków, z których wiele objętych jest ochroną. Ciekawe zespoły roślinności rodzimej, głównie starodrzew dębowy, bukowy, świerkowy i grabowy występują w dawnych parkach podworskich.

W lasach występuje również bogata fauna: zwierzyna łowna oraz liczne gatunki ptaków lądowych, a na terenach podmokłych rzadkie gatunki awifauny. Niemal cała gmina leży w dorzeczu Regi, część zachodnia leży w dorzeczu Mołstowej, która jest dopływem Regi i płynie wzdłuż zachodniej granicy. Niewielki obszar w rejonie Lekowa odwodniony jest przez ciek (łącznie z jeziorem) należący do dorzecza Parsęty. Rzeka Rega płynie początkowo w odcinku źródłowym (Rycerzewko) płynie wąskim korytem głęboko wciętym w otaczającą wysoczyznę, potem tworzy wyraźną, szeroką dolinę z korytem o szerokości 5m, miejscami głębokim na 2m. Na terenie gminy przyjmuje kilka niewielkich dopływów. Jest średnio zasobna w wodę. W gminie leży kilka większych jezior: Oparzno pow. 125,7ha, Bystrzyno Wlk 108 ha, Bystrzyno Małe 53,1ha,Lekowo pow. 23,9ha.